Klarnet Beki (Ağızlığı) Nedir?

Klarnet bekinin yapısı ve temel parçalarının tümü, nasıl çalındığı ve sesler açısından önemli bir yere sahiptir. İşte ayrıntılı bilgiler.

Klarnet beki, kamış vasıtasıyla ses çıkışını sağlayan klarnetin kalbi olarak nitelendirilen bu önemli görevi ile klarnetin en üst kısmını oluşturur. Klarnetin ağız ile temas eden parçası olmasından dolayı, yapıldığı malzemenin kalitesi ve zararlı bileşenler içermemesi ağız sağlığı açısından da oldukça önemlidir.

Klarnet beki 3 temel parçadan oluşur;

• Bek
• Bilezik
• Kamış

Klarnet sesini ve ses tonunu düzenleyen bu parçalar, klarnet bekinin üzerine yerleştirilen kamış bilezik ile beke sabitlenir. Klarnet kamışında oluşan titreşimler bek ile sese dönüşür. Bu önemli, ses çıkışının düzenli ve sürekliliği klarnet icrasında çok kıymetlidir. Çünkü, ses çıkışı nasıl başlarsa öyle devam eder.

Klarnetin ilk ortaya çıktığı yıllarda kullanılan bek (ağızlık kısmı) şimdi kullandığımız beklerden farklı olup; bekin ilk şekli uçları köşeli, uzun-kapalı yüzeyli ve enli bir kamış biçimindedir.

Klarnet beki daha sonraları klarnetçinin tercihine ve eserlerin yorumlanmasına göre daha farklı üfleme şekline ve ağız yapısına uygun hale getirilmiştir. Klarnetçi için bekin fonksiyonu çıkan sesin düzgünlüğü, tonu, gürlüğü, entonasyonu ve nefesin rahat çıkması ile alakalıdır. Günümüzde kullanılan klarnet beklerini birbirinden ayıran en önemli özelliği uç açıklık ölçüleridir. Klarnet bekinin açıklığı icra edilecek müzik türüne göre de farklılıklar göstermektedir.

Klarnetçiler bu durumu açık ve kapalı bek olarak adlandırır.

Anlaşılır bir şekilde tarif etmek gerekirse, klarnet bekine kamış takıldığında kamış ile bekin uç kısmındaki mesafe bekin açıklık ölçüsü olarak nitelendirilir. Bu mesafe azaldıkça kapalı bek, arttıkça açık bek olarak değerlendirilir.

Klarnet beki farklı malzemeler kullanılarak üretilmiş test edilmiş ve denenmiştir. Klarnetin ilk üretildiği zamanlarda bek ağaçtan yapılmaktaydı, burada bir anekdot paylaşmak istiyorum;

1840'lı zamanlarda klarnetçiler için bek günümüzde olduğundan daha değerliydi, hem yapımı uğraştıcı hem de ağaç beklerde ton güzelliği için o bek ile uzun yıllar çalmak gerekliydi. Eskiden klarnet eğitimine başlayacak bir öğrenciye uzun uzun bek üfletilirdi ve bek ne kadar üflendiyse o kadar kıymetli form almaktaydı. Bekin oturması tabiri burdan gelmekte. Ağaçtan yapılmış bek içini nefesle şekillendirmek (yakmak) ton güzelliği için oldukça önem teşkil etmekteydi.

Günümüzde ağaç bekler yaygın olarak kullanılmamaktadır. Sebebi ise teknolojinin ilerlemesi, ağacın üstü nemlenerek çabuk kirlenmesi, fazla çalımda koku oluşturması, ağacın kolay çatlaması, deforme olması ve bakterilere yuva olması gösterilmektedir. İyi bakıldığı takdirde güzel tonlar veren ağaç bekler günümüzde halen üretilmektedir.

Yaygın olarak kullanılan klarnet bekleri ise ebonit malzemeden imal edilen beklerdir. Bakımı ve üretimi daha kolay olduğu için. Bunun yanı sıra kristal bekler (bu bekler özellikle 1960 yıllarında oldukça popülerdi), cam bekler ve metal bekler de mevcuttur. Bunlar, icracının kendi tercihine göre belirlediği bek özellikleridir.

Soru ve görüşlerinizi bildirmek için yorum formu üzerinden bize ulaşabilirsiniz.

Klarnet Barili (Fıçı)